Mantelzorg: Eigen Woning, Eigen Keuze?
Het nieuwe kabinet wil het samenwonen met familie vergemakkelijken, omdat dit de woningmarkt en zorg kan ontlasten. Echter, op Radio1 was te horen dat families zoals die van Mirella Klomp tegen tal van obstakels aanlopen. Klomp probeert een woning te kopen met een aparte woonruimte voor haar ouders, maar stuit op problemen met de gemeente. Hoewel ze een geschikte plek heeft gevonden, een huis met een oude dierenkliniek in de achtertuin, weigert de gemeente om de bedrijfsruimte om te zetten naar een woning.
De gemeente stelt dat het bijgebouw een ondergeschikte functie aan het woonhuis heeft en vreest dat de verbouwing tot een grote waardevermeerdering leidt. Ze zijn bang dat de investering in de verbouwing ertoe zal leiden dat er na het overlijden van de ouders een permanente woonsituatie ontstaat, wat kan leiden tot schaduwbewoning en mogelijk een aanvraag tot splitsing van het perceel. Klomp en haar familie hebben echter nadrukkelijk om een tijdelijke vergunning gevraagd, maar deze is alsnog afgewezen.
Op de radio reageert een andere gemeente dat waardevermeerdering geen bezwaar hoeft te zijn. Met de woningopgave die er is, en als de ruimte er is, en als mensen voor elkaar willen zorgen, waarom zou je dat niet faciliteren? Als mensen deze opgave op zich nemen, dat doen ze niet lichtzinnig, daar moeten we met z’n allen achter staan, en niet met alleen wantrouwen naar kijken.
MantelzorgNL wijst erop dat er veel willekeur is tussen gemeenten in Nederland: sommige zijn soepel in het faciliteren van mantelzorgwoningen, terwijl andere juist strenger zijn. Ze roepen het nieuwe kabinet op om duidelijke afspraken te maken met gemeenten om deze vorm van samenwonen te stimuleren, aangezien het bijdraagt aan zowel het oplossen van het woningtekort als het verminderen van de zorgvraag.
Interlocutor: John Locke
Dit vraagstuk over de balans tussen persoonlijke vrijheid om eigendom te gebruiken en de regulerende macht van de staat is bijzonder interessant om voor te leggen aan John Locke, een van de meest invloedrijke filosofen van de Verlichting. Locke was een Engelse filosoof (1632–1704) die vooral bekend is vanwege zijn werk “Two Treatises of Government”. In dit werk legt hij de basis voor het moderne begrip van eigendomsrechten en de rol van de overheid.
Locke betoogde dat eigendom een natuurlijk recht is dat voortkomt uit arbeid en dat de staat slechts beperkte macht zou moeten hebben om in te grijpen in het privébezit van individuen. Zijn ideeën benadrukken dat de overheid alleen mag reguleren wanneer dit noodzakelijk is voor het behoud van het algemeen welzijn, en dat deze macht moet worden uitgeoefend met respect voor de fundamentele rechten van individuen.
De huidige kwestie over de beperkingen die gemeenten opleggen aan families die samen willen wonen en voor elkaar willen zorgen, raakt direct aan Locke’s opvattingen. Het roept vragen op over in hoeverre de staat het recht heeft om in te grijpen in privébeslissingen, vooral wanneer het gaat om eigendom en het welzijn van families.
Stel dat we de mogelijkheid hadden om John Locke deze kwestie voor te leggen. Welke inzichten zouden we krijgen, gebaseerd op de “Two Treatises of Government”, als hij als stem uit het verleden het woord zou krijgen en we een tijdloze dialoog konden voeren?
John Locke: Initiële reflectie
Uw vraag raakt aan de kern van de verhouding tussen individuele rechten en staatsmacht. Vanuit mijn filosofische standpunt zou ik stellen dat de staat de plicht heeft om de rechten en vrijheden van haar burgers te respecteren en te bevorderen, zolang deze niet inbreuk maken op de rechten van anderen.
In het geval van Mirella Klomp en haar familie zou de redenering van de gemeente om de vergunning af te wijzen op basis van waardevermeerdering en mogelijke toekomstige splitsing van het perceel, niet direct te rechtvaardigen zijn vanuit een perspectief dat de natuurlijke rechten van individuen centraal stelt. Het eigendom behoort immers toe aan de familie Klomp, en zij hebben het recht om dit eigendom te gebruiken op een wijze die voor hen het meest gunstig en noodzakelijk is, zoals het zorgen voor hun ouders.
De gemeente zou eerder moeten handelen in overeenstemming met het welzijn van haar burgers en de bredere gemeenschap. Als het vergemakkelijken van het samenwonen met familie de woningmarkt en de zorg kan ontlasten, zoals wordt betoogd, zou de staat deze vorm van samenwonen moeten faciliteren, in plaats van belemmeren. De willekeur tussen verschillende gemeenten duidt op een gebrek aan consistentie en rechtvaardigheid in het beleid, iets wat volgens mijn opvattingen verbeterd moet worden door duidelijke en eerlijke richtlijnen die de natuurlijke rechten van individuen respecteren.
Het is derhalve aan het nieuwe kabinet om afspraken te maken die de rechten van de burgers beschermen en tegelijkertijd het algemeen welzijn bevorderen. Dit zou in overeenstemming zijn met de principes van een rechtvaardige en rationele overheid, die haar gezag uitoefent ten behoeve van het welzijn van de samenleving als geheel.
Zijn er andere specifieke aspecten van deze zaak die u verder wilt bespreken of verduidelijken?
Mijn verzoek om verheldering
Hoe zou u oordelen over het conflict tussen individuele eigendomsrechten en de belangen van de gemeenschap, zoals in het geval van de familie Klomp en de gemeentelijke regelgeving?
Tweede reflectie
In het conflict tussen individuele eigendomsrechten en de belangen van de gemeenschap, zoals in het geval van de familie Klomp en de gemeentelijke regelgeving, is het van essentieel belang om een rechtvaardige balans te vinden die de natuurlijke rechten van het individu respecteert, terwijl ook het algemeen belang wordt bevorderd.
Vanuit mijn filosofische standpunt, zoals uiteengezet in mijn werken, is eigendom een natuurlijk recht dat voortkomt uit de arbeid die men in iets heeft gestoken. Dit recht dient gerespecteerd te worden zolang het gebruik van eigendom niet schadelijk is voor anderen of de gemeenschap. De staat of de overheid heeft de taak om de rechten van individuen te beschermen en tegelijkertijd te zorgen voor het welzijn van de gemeenschap als geheel.
In het geval van de familie Klomp, lijkt het onredelijk dat de gemeente hun verzoek afwijst op basis van hypothetische toekomstige situaties, zoals waardevermeerdering van het pand of mogelijke splitsing van het perceel. Deze redenen lijken meer geworteld in speculatie dan in concrete bedreigingen voor het algemeen belang. Bovendien heeft de familie Klomp om een tijdelijke vergunning gevraagd, wat aangeeft dat hun intenties duidelijk en beperkt van aard zijn.
De gemeente zou eerder moeten overwegen hoe het faciliteren van dergelijke woonoplossingen kan bijdragen aan het oplossen van bredere maatschappelijke problemen, zoals het woningtekort en de toenemende zorgbehoefte. Wanneer individuen bereid zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor de zorg van hun familieleden, kan dit zowel de druk op de woningmarkt als op de zorgvoorzieningen verlichten.
Daarom zou ik oordelen dat de individuele eigendomsrechten van de familie Klomp in deze situatie voorrang moeten krijgen, mits er geen directe en substantiële schade aan de gemeenschap wordt veroorzaakt. De gemeente zou een beleid moeten ontwikkelen dat zowel de rechten van individuele eigenaren respecteert als het algemeen belang dient, door bijvoorbeeld duidelijke en rechtvaardige richtlijnen en voorwaarden te stellen voor tijdelijke vergunningen.
Conclusie: De natuurlijke rechten van individuen, inclusief eigendomsrechten, moeten worden beschermd, terwijl de staat tegelijkertijd een evenwichtige benadering moet hanteren die het algemeen welzijn bevordert. De familie Klomp zou derhalve de mogelijkheid moeten krijgen om hun eigendom te gebruiken in overeenstemming met hun redelijke en tijdelijke behoeften, zonder onnodige belemmeringen van de gemeente.
Mijn tweede verzoek om verheldering
In uw werk stelt u dat er een recht is om voor zichzelf te zorgen. Ook heeft u het over de wederzijdse rechten en plichten binnen relaties. Hoe zou u dat toepassen op de familie Klomp versus hun ouders en het falende beleid van de staat?
Derde reflectie
Inderdaad, zoals u terecht opmerkt, heb ik in mijn werk benadrukt dat individuen het recht hebben om voor zichzelf te zorgen en dat er wederzijdse rechten en plichten bestaan binnen relaties, waaronder familierelaties. Dit recht om voor zichzelf te zorgen strekt zich ook uit tot het recht om voor familieleden te zorgen, wat een essentieel onderdeel is van de menselijke natuur en sociale relaties.
Toegepast op de situatie van de familie Klomp, kunnen we dit als volgt uiteenzetten:
Recht om te zorgen voor zichzelf en anderen: De familie Klomp heeft het natuurlijke recht om te zorgen voor hun ouders. Dit recht is geworteld in de morele en sociale plichten die kinderen jegens hun ouders hebben. Het is een fundamenteel recht dat niet alleen hun eigen welzijn bevordert, maar ook dat van hun ouders. De staat zou dit natuurlijke recht moeten erkennen en faciliteren, in plaats van het te belemmeren.
Wederzijdse rechten en plichten binnen familierelaties: Binnen de relatie tussen de familie Klomp en hun ouders bestaan wederzijdse rechten en plichten. De ouders hebben het recht om te worden verzorgd in hun oude dag, en de kinderen hebben de plicht om deze zorg te verlenen, voor zover dat binnen hun vermogen ligt. Dit is een moreel en sociaal imperatief dat diep geworteld is in de menselijke natuur en de structuur van de familie.
Falend beleid van de staat: De staat faalt op twee belangrijke manieren. Ten eerste frustreert de gemeentelijke regelgeving de zorg die de familie Klomp aan hun ouders wil bieden. Dit is een schending van het natuurlijke recht van de familie om voor hun naasten te zorgen. Ten tweede biedt de staat onvoldoende geschikte woningen, wat wijst op een falend beleid om de basisbehoeften van haar burgers te vervullen. De staat heeft de plicht om een omgeving te creëren waarin burgers hun natuurlijke rechten kunnen uitoefenen en hun plichten kunnen vervullen zonder onnodige hindernissen.
Om recht te doen aan de principes van natuurlijke rechten en wederzijdse plichten binnen relaties, zou de staat moeten handelen om de zorgen van de familie Klomp op te lossen. Dit kan door:
Flexibele en redelijke regelgeving: Gemeenten zouden flexibeler moeten zijn in hun regelgeving en vergunningenbeleid, vooral wanneer het gaat om tijdelijke aanpassingen die het mogelijk maken voor families om voor hun ouderen te zorgen.
Bevordering van geschikte woningen: De staat moet actief beleid voeren om voldoende geschikte woningen te faciliteren, zodat families zoals die van de Klomp niet tegen onnodige obstakels aanlopen.
Kortom, de staat moet haar beleid aanpassen om te zorgen dat de natuurlijke rechten van individuen en hun plichten binnen familieverbanden worden gerespecteerd en ondersteund. Dit zou niet alleen rechtvaardig zijn, maar ook bijdragen aan het algemeen welzijn van de samenleving.
Klik hier voor meer uitleg over de totstandkoming van dit artikel.
