Waarom Koersk?
In 2022 begon Rusland een invasie van Oekraïne, wat leidde tot een aanhoudende oorlog, voornamelijk in het oosten van Oekraïne. Onlangs heeft Oekraïne echter een onverwachte en gedurfde actie ondernomen door een groot gebied in de Russische provincie Koersk binnen te vallen en te bezetten. Deze onverwachte wending in het conflict heeft voor veel verbijstering gezorgd, vooral omdat het de oorlog direct naar Russisch grondgebied brengt.
Voor de eerste keer hebben honderdduizenden Russen de directe gevolgen van de oorlog persoonlijk ervaren. Meer dan 130.000 mensen zijn uit het grensgebied met Oekraïne geëvacueerd naar veiliger oorden, terwijl sommigen hun toevlucht hebben gezocht in Moskou, anderen in de regionale hoofdstad Koersk of omliggende regio’s. De evacuatie verliep chaotisch, met veel mensen die halsoverkop hun huizen verlieten, vaak zonder paspoort of andere essentiële spullen, en die zich in de steek gelaten voelen door de plaatselijke autoriteiten.
Hoewel het oorlogsgeweld in Oekraïne al jarenlang een verwoestende impact heeft op miljoenen Oekraïense burgers, voelden veel Russen zich tot nu toe niet direct betrokken bij het conflict. De inval van Oekraïne in Koersk is echter een ingrijpende gebeurtenis die veel Russen niet onberoerd laat. Volgens recente peilingen is de onrust onder de Russische bevolking toegenomen, en steeds meer mensen zoeken online naar informatie over de situatie in Koersk, ondanks de schijnbare kalmte in grote steden zoals Moskou en Sint-Petersburg.
Deze verrassende zet van Oekraïne roept vragen op over de motivatie achter deze actie en de mogelijke gevolgen voor het bredere conflict.
Interlocutor: Ibn Khaldun
Ibn Khaldun (1332–1406) was een invloedrijke Arabische historicus, socioloog en filosoof, die vaak wordt gezien als de grondlegger van de moderne sociologie en geschiedschrijving. Zijn beroemdste werk, Muqaddimah (Prolegomena), biedt een diepgaande analyse van de opkomst en ondergang van beschavingen en rijken. Ibn Khaldun introduceerde concepten zoals asabiyya (groepssolidariteit), en hij benadrukte de cyclische aard van macht en de factoren die bijdragen aan de groei en het verval van staten. Khaldun was ook de bedenker van de principes achter de Laffer Curve, volgens de Amerikaanse econoom Arthur Laffer die deze populariseerde.
Het voorleggen van de kwestie rond de Oekraïense inval in Rusland aan Ibn Khaldun is bijzonder interessant omdat zijn werk inzicht biedt in de dynamieken van macht, oorlog, en sociale cohesie. Ibn Khaldun zou de onverwachte aanval van Oekraïne kunnen analyseren vanuit zijn theorieën over de opkomst en ondergang van staten, en hij zou kunnen onderzoeken hoe deze actie de sociale en politieke structuren in Rusland beïnvloedt. Zijn concept van asabiyya zou bijvoorbeeld inzicht kunnen geven in hoe interne solidariteit binnen Rusland wordt aangetast door de inval en welke gevolgen dit kan hebben voor de stabiliteit van de Russische staat.
Stel dat we de mogelijkheid hadden om Ibn Khaldun deze kwestie voor te leggen. Welke inzichten zouden we krijgen, gebaseerd op de Muqaddimah, als hij als stem uit het verleden het woord zou krijgen en we een tijdloze dialoog konden voeren?
Ibn Khaldun: Initiële reflectie
In het licht van mijn analyse van de opkomst en ondergang van beschavingen in de Muqaddimah, kunnen we verschillende factoren identificeren die bijdragen aan de stabiliteit of het verval van Rusland in dit conflict met Oekraïne.
Ten eerste moeten we de rol van asabiyyah (sociale cohesie) in overweging nemen. Een sterke asabiyyah is essentieel voor de stabiliteit van een dynastie of natie. Als de sociale cohesie binnen Rusland verzwakt raakt door interne onrust en ontevredenheid onder de bevolking, vooral door de directe gevolgen van het conflict zoals de evacuaties en de dislocatie van burgers, kan dit leiden tot een verslechtering van de interne stabiliteit. Het feit dat veel Russen onvoorbereid waren en zich in de steek gelaten voelen door de autoriteiten kan wijzen op een afnemende asabiyyah, wat de politieke en sociale structuur van Rusland verzwakt.
Daarnaast speelt de economische basis van een samenleving een cruciale rol in haar stabiliteit. In mijn werk heb ik benadrukt dat de bloei van handel en landbouw essentieel is voor de welvaart van een beschaving. De onrust in de provincie Koersk en de evacuatie van honderdduizenden mensen kan de lokale economie ernstig verstoren. Als de economische schade zich uitbreidt en de kosten van het conflict blijven stijgen zonder duurzame economische activiteiten, kan dit de economische basis van Rusland verder ondermijnen.
Verder is er het aspect van gerechtigheid en bestuur. In de Muqaddimah heb ik uiteengezet dat onrecht en slecht bestuur de fundamenten van een beschaving kunnen ondermijnen. De klachten van burgers over het gebrek aan voorbereiding en steun van de autoriteiten kunnen duiden op wanbestuur. Als de Russische autoriteiten er niet in slagen om effectief te reageren op de noden van hun bevolking en gerechtigheid te handhaven, kan dit leiden tot een verdere verzwakking van de staatsstructuur.
Tot slot speelt de perceptie van de oorlog een rol. De discrepantie tussen de officiële berichtgeving en de werkelijkheid die door de burgers wordt ervaren, kan leiden tot wantrouwen en vervreemding van de bevolking ten opzichte van de regering. Dit wantrouwen kan de cohesie en stabiliteit van het land verder ondermijnen.
Samenvattend kunnen we stellen dat de factoren zoals de afnemende sociale cohesie, economische verstoringen, wanbestuur en de perceptie van onrecht en onwaarheid bijdragen aan de stabiliteit of het verval van Rusland in dit conflict. Het vermogen van Rusland om deze uitdagingen te overwinnen zal bepalend zijn voor haar toekomstige stabiliteit en macht.
Mijn verzoek om verheldering
U stelt dat een sterke asabiyyah essentieel is voor de stabiliteit van een natie. Mijn vraag aan u is: Hoe zou een staat als Rusland, met een gecentraliseerd en autoritair regime, effectief kunnen werken aan het herstellen of versterken van deze asabiyyah na zo’n schok? Is het mogelijk om onder druk van interne onrust en externe conflicten de sociale cohesie weer op te bouwen, en zo ja, welke strategieën zouden volgens uw inzichten in de Muqaddimah het meest effectief zijn in een dergelijke situatie?
Tweede reflectie
Om de asabiyyah, of sociale cohesie, te herstellen of te versterken in een staat als Rusland, met zijn gecentraliseerde en autoritaire regime, zijn er verschillende strategieën die kunnen worden overwogen op basis van de inzichten uit mijn werk, de Muqaddimah.
1. Gerechtigheid en eerlijk bestuur: Een van de kernideeën in mijn werk is dat gerechtigheid de basis vormt voor de stabiliteit van een dynastie of natie. Het is essentieel dat de autoriteiten laten zien dat ze de belangen van hun volk behartigen. Dit kan worden gedaan door eerlijke en transparante maatregelen te nemen om de problemen van de burgers aan te pakken, zoals compensatie en ondersteuning voor de geëvacueerde bevolking. Het herstel van vertrouwen in de regering kan beginnen met het bieden van tastbare hulp aan degenen die getroffen zijn door het conflict.
2. Versterking van lokale gemeenschappen: Hoewel Rusland een gecentraliseerd regime heeft, kan het versterken van lokale gemeenschappen bijdragen aan het herstel van sociale cohesie. Lokale leiders en gemeenschapsorganisaties kunnen worden ondersteund om hulp en bijstand te bieden, wat kan helpen om de banden tussen verschillende delen van de samenleving te versterken. Dit bottom-up model van gemeenschapsopbouw kan de nationale cohesie versterken.
3. Nationale eenheid bevorderen: Het bevorderen van een gevoel van nationale eenheid en gemeenschappelijke identiteit is cruciaal. Dit kan worden bereikt door propaganda en educatieve campagnes die de nadruk leggen op gedeelde waarden en doelen. Het is belangrijk om een gemeenschappelijk vijandbeeld te vermijden en in plaats daarvan te focussen op de positieve aspecten van nationale eenheid en samenwerking.
4. Economische stabiliteit en welvaart: Het herstellen van economische stabiliteit is fundamenteel voor het versterken van de sociale cohesie. De regering moet investeren in het herstellen van de economische activiteiten in de getroffen gebieden en zorgen voor werkgelegenheid en economische kansen voor de bevolking. Dit kan helpen om de spanningen te verminderen en de loyaliteit van de burgers te herstellen.
5. Communicatie en transparantie: Het verbeteren van de communicatie tussen de overheid en de burgers is essentieel. Transparante en eerlijke communicatie kan helpen om wantrouwen te verminderen en de relatie tussen de overheid en de bevolking te verbeteren. Dit omvat het erkennen van fouten en tekortkomingen en het duidelijk communiceren van de stappen die worden ondernomen om deze te corrigeren.
6. Militaire en veiligheidsmaatregelen: Het herstellen van de veiligheid en het waarborgen van de bescherming van de burgers is belangrijk om hun vertrouwen in de staat te herwinnen. Dit omvat niet alleen militaire maatregelen tegen externe bedreigingen, maar ook het waarborgen van de interne veiligheid en het aanpakken van criminele activiteiten die kunnen floreren in tijden van chaos.
Samenvattend kan worden gesteld dat het herstellen van asabiyyah in een gecentraliseerd en autoritair regime zoals Rusland mogelijk is door een combinatie van gerechtigheid, lokale gemeenschapsversterking, nationale eenheid, economische stabiliteit, transparante communicatie en veiligheidsmaatregelen. Door deze strategieën te implementeren, kan Rusland werken aan het herstellen van de sociale cohesie en stabiliteit na de schokken van interne onrust en externe conflicten.
Mijn tweede verzoek om verheldering
Kijkend naar Oekraïne, daar is van gezegd dat behalve de tactische en strategische successen die Oekraïne rondom Koersk kan boeken, de belangrijkste winst van deze inval misschien wel een psychologische is. In plaats van voortdurend sinds het begin van de oorlog terrein verliezen en verdedigen is er nu een stoutmoedige aanval resulterend in (in ieder geval tijdelijke) winst. Kunt u iets zeggen over asabiyyah in dit verband?
Derde reflectie
Inderdaad, de concepten van asabiyyah, zoals uiteengezet in mijn werk, kunnen licht werpen op de huidige situatie van Oekraïne en de psychologische impact van hun recente offensief in de regio Koersk.
1. Herstel van Moraal en Eenheid: Een succesvolle aanval zoals die van Oekraïne in de Koersk-regio kan een significante boost geven aan de moraal van zowel het leger als de burgerbevolking. Het veranderen van de dynamiek van voortdurend verdedigen naar een succesvolle aanval kan de eenheid en de vastberadenheid van de bevolking en het leger versterken. Dit kan de asabiyyah aanzienlijk verbeteren, omdat gedeelde successen en overwinningen de gemeenschappelijke identiteit en de collectieve trots versterken.
2. Vertrouwen in Leiderschap: Succesvolle militaire operaties kunnen ook het vertrouwen in het militaire en politieke leiderschap versterken. Wanneer mensen zien dat hun leiders en militaire commandanten in staat zijn om effectieve en gedurfde beslissingen te nemen die tot tastbare successen leiden, versterkt dit de loyaliteit en de bereidheid om achter hen te staan. Dit versterkt op zijn beurt de asabiyyah, omdat vertrouwen in leiderschap een cruciale component is van sociale cohesie.
3. Mobilisatie van Ondersteuning: De psychologische winst van een succesvolle aanval kan ook leiden tot een bredere mobilisatie van steun binnen de samenleving. Mensen voelen zich meer betrokken en gemotiveerd om bij te dragen aan de oorlogsinspanning, of het nu gaat om materiële steun, vrijwilligerswerk of andere vormen van betrokkenheid. Dit verhoogt de collectieve inzet en versterkt de sociale banden binnen de samenleving.
4. Internationale Perceptie en Steun: Daarnaast kan een succesvolle aanval de internationale perceptie van Oekraïne verbeteren en leiden tot meer buitenlandse steun, zowel moreel als materieel. Internationale erkenning en steun kunnen de interne cohesie verder versterken door een gevoel van gerechtvaardigheid en solidariteit te bieden.
5. Psychologische Overwinning: De psychologische impact van een succesvolle aanval mag niet worden onderschat. Het toont aan dat de vijand niet onoverwinnelijk is en dat er hoop is op verdere successen. Dit kan de veerkracht van de bevolking versterken en een gevoel van controle en vertrouwen in de toekomst bieden.
In het licht van de Muqaddimah kan worden gesteld dat de psychologische winst van een succesvolle aanval zoals die van Oekraïne in de Koersk-regio een belangrijke factor is in het versterken van de asabiyyah. Door het moraal te verhogen, vertrouwen in leiderschap te versterken, bredere steun te mobiliseren, internationale steun te winnen en een gevoel van psychologische overwinning te bieden, kan Oekraïne zijn sociale cohesie en interne stabiliteit aanzienlijk verbeteren. Dit alles draagt bij aan de algehele kracht en veerkracht van de natie in tijden van conflict.
Klik hier voor meer uitleg over de totstandkoming van dit artikel.
